Siêu trăng là gì? Sự thật về hiện tượng siêu trăng

Siêu trăng là gì vẫn luôn là câu hỏi của rất nhiều người, đặc biệt là những ai quan tâm đến khoa học vũ trụ. Để có thể tìm hiểu rõ hơn, mọi người hãy cùng Tinh Vân tìm hiểu và khám phá hiện tượng thiên văn thú vị này qua bài viết dưới đây nhé.

Hiện tượng siêu trăng là gì?

Hiện tượng siêu trăng hay còn được gọi là siêu mặt trăng, đây là lúc mà mặt trăng bắt đầu tiến vào khoảng thời gian trăng non hay trăng tròn, khi đó mặt trăng sẽ trùng với điểm cận địa. Đây là thời điểm mà khoảng cách quỹ đạo của mặt trăng và trái đất là gần nhất, vì vậy mà khi quan sát mặt trăng từ trái đất, chúng ta sẽ thấy kích thước biểu kiến của nó to hơn.

Do có sự liên hệ giữa thủy triều của đại dương với mặt trăng và cùng với lớp vỏ trái đất, rất nhiều lời đồn đoán đã xuất hiện và nhiều người còn cho rằng siêu trăng chính là nguyên nhân gây lên các hiện tượng thời tiết cực đoan như như sóng thần hay động đất,… Tuy nhiên đây là những ý kiến không có căn cứ hay chứng minh khoa học.

Trong một tháng, khoảng cách hình học của mặt trăng luôn có sự thay đổi. Gần nhất là trong khoảng từ 357.000 km cho đến khoảng xa nhất là 406.000 km, lý do cho sự thay đổi này là vì quỹ đạo hình elip quanh trái đất.

Biểu hiện của hiện tượng

Ở điểm cận địa, kích thước biểu kiến khi này của mặt trăng so với điểm viễn địa thường sẽ lớn hơn khoảng 14%, điều này khiến nhiều người khi quan sát nghĩ rằng mặt trăng trở lên to lớn hơn so với họ. Lý giải một phần cho điều này là do các quan sát sau khi mặt trời lặn kết hợp với khi mặt trăng ở gần với đường chân trời. Lúc này ảo giác mặt trăng sẽ là rõ ràng nhất.

Với việc bề mặt mặt trăng vẫn giữ nguyên độ chói sáng thì khi ở gần trái đất, nó sẽ có đội rọi sáng cao hơn khoảng 30% so với thời điểm cách xa trái đất nhất. Chính định luật bình phương nghịch đảo với ánh sáng đã làm thay đổi điểm này.

Định luật này đưa ra rằng, lượng ánh sáng trái đất nhận được sẽ làm tỉ lệ nghịch bình phương khoảng cách với mặt trăng thay đổi. Đặc biệt là nếu ngay trên đỉnh đầu bạn là một siêu trăng thì độ rọi có thể lên tới 0.36 lux, trong khi bình thường con số này sẽ chỉ rơi khoảng từ 0.01 cho đến 0.1 lux.

Ảnh hưởng thực tế của siêu trăng lên trái đất

Như đã nói qua ở trên thì những tuyên bố siêu mặt trăng gây lên những thảm họa, thiên tai cho trái đất là thiếu cơ sở. Ngay cả khẳng định siêu trăng gây “chấn động địa chấn” của Richard Nolle cũng đã bị giới khoa học phản bác mạnh mẽ.

Tuy việc này vẫn chưa có bất kỳ cơ sở khoa học nào nhưng vẫn có rất nhiều tin đồn xuất hiện trên truyền thông. Một vài ví dụ nổi bật nhất là trận động đất và sóng thần Tohoku 2011, Ấn Độ Dương 2004, cả hai hiện tượng đều có mối liên hệ nhân quả với thời kỳ 1-2 tuần xung quanh siêu trăng. 

Trận động đất 7.5 độ có tâm chấn cách Culverden, New Zealand về phía đông nam 15km, trận động đất này xảy ra vào ngày 14 tháng 11 năm 2016 lúc 00:03 theo giờ NZDT, trùng với thời điểm siêu trăng xuất hiện. Hay một trận động đất khác vào ngày 8 tháng 5 năm 2020 tại Tehran cũng xảy ra khi có siêu trăng.

Rất nhiều các nhà khoa học đã khẳng định rằng sự ảnh hưởng cực đại của mặt trăng lên đại dương trên trái đất, thủy triều là vào lúc mặt trăng ở thời kỳ trăng non hay trăng tròn, hay khi ở điểm cận địa thì lực thủy triều sẽ mạnh hơn, tạo ra triều cường cận điểm. Tuy vậy, khi tác động là mạnh nhất thì các lực này vẫn không quá đáng kể, chênh lệch thủy triều chỉ khoảng vài inch.

Một số điều thú vị về siêu mặt trăng

Siêu trăng là một hiện tượng thiên văn thú vị khiến bất cứ ai trong chúng ta cũng phải thích thú. Ngoài những thông tin ở trên, bài viết sẽ đề cập đến một vài thông tin mà ít ai biết đến, giúp cho mọi người tìm hiểu, khám phá cũng như hiểu rõ hơn về siêu trăng.

Siêu mặt trăng thường lớn hơn vào mùa đông

Nếu quan sát một cách kỹ lưỡng, mọi người có thể dễ dàng nhận thấy rằng mặt trăng vào mùa đông thường lớn hơn các mùa khác. Thời điểm mùa đông cũng là lúc trái đất tiến gần đến mặt trời theo quỹ đạo, khi đó lực hấp dẫn từ mặt trời sẽ kéo mặt trăng lại gần với trái đất hơn, vì lý do đó mà chúng ta thấy siêu trăng có kích thước cực lớn khi đông đến.

Siêu mặt trong tương lai sẽ có xu hướng nhỏ lại

Theo các cơ quan hàng không, mặt trang đang tự dịch chuyển cách xa khỏi trái đất. Ước tính mỗi năm mặt trăng sẽ cách xa trái đất khoảng 3.8cm, thực tế cũng chỉ ra rằng thời điểm mới hình thành mặt trăng chỉ cách trái đất khoảng hơn 22.000 km, tuy nhiên con số này đã tăng lên thành 382.900 km. Các nhà khoa học cũng cho rằng đây là do một hay nhiều biến cố nào đó.

Trong một năm siêu mặt trăng diễn ra nhiều lần

Siêu trăng không phải một hiện tượng thiên văn hiếm gặp, tùy theo địa điểm và thời điểm thì hiện có thể xuất hiện từ 4-6 lần trong một năm. Theo các chuyên gia, năm 2023 cũng sẽ xuất hiện 2-3 lần được coi là siêu trăng vào thời điểm tháng 7 và tháng 8.

Trên đây là toàn bộ thông tin về siêu trăng cũng như những sự thật đằng sau hiện tượng thiên văn này. Hy vọng bài viết này sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn cũng như giải đáp thắc mắc của tất cả mọi người về hiện tượng thú vị này nhé.